Arabamızın rengine, yaz tatilini nerede yapacağımıza, alacağımız salon koltuk takımının hangi marka olacağına, çocuğumuzun giyeceği elbisenin kalitesine, hatta marketten alacağımız iki kilo domatesin lezzetine dahi muazzam bir dikkat gösteriyoruz.
Fakat konu insanın düşüncelerini, kişiliğini, kimliğini, ahlakını, yaşam tarzını, öldükten sonraki hayatını etkileme kuvvetine sahip arkadaş ve çevre edinme konusuna gelince kulak ardı ediyoruz.
Bulunduğumuz çevre, birlikte oturup kalktığımız arkadaşlar, iletişim kurduğumuz kişilerin insan üzerinde her yönüyle pozitif veya negatif bir etkisinin olduğu inkâr edilmez bir gerçekliktir.
Bu konu ötelenecek, hafife alınacak bir konu değildir. Bizler ve çocuklarımız için çok mühim, hayati öneme haiz bir konudur.!
Ehemmiyetine binaen olacak ki rabbimiz konuyu kitabı Kur’an'ı Kerime almıştır. "Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakının ve doğrularla [sadıklarla] beraber olun." diye buyurmaktadır. [Tövbe,119]
Ayetin tefsirinde müfessir alimlerimiz, "doğrular, sadıklarla" diye çevrilen sâdıkîn kelimesinin, peygamberimiz Hz. Muhammed [sav] ve onun ashabı olduğu şeklinde açıklarlar. Ve yine buradaki hitabın genelliği ve Kur’an’daki kullanımları dikkate alınırsa bu kelimeye, "özü sözü bir olan ve dürüst davranan kişiler" manası da verilmiştir. [Kur'an Yolu Tefsiri]
Arkadaş seçiminin kıyamet günündeki etkisini vurgulayan “O gün Allah’a karşı gelmekten sakınanlar dışında, dostlar birbirine düşman olurlar.” [Zuhruf,67] ayetiyle ilgili olarak şöyle bir rivayet nakledilir:
İki mümin ve iki kâfir dost vardır. Müminlerden birisi ölür ve Rabbinin huzuruna vardığında “Rabbim filan kişi bana, sana ve Resul’üne itaati emrediyordu. İyiliği emrediyor, kötülükten alıkoyuyordu. Benim senin huzuruna çıkacağımı söylüyordu. Rabbim benden sonra onu saptırma, beni hidayete eriştirdiğin gibi onu da hidayete eriştir. Bana kereminden lütfettiğin gibi ona da lütfet.” der. Nihayet diğer mümin arkadaşı da vefat edince, Allah her ikisini bir araya getirir ve birbirlerini övmelerini ister. İkisinin de birbirlerinden hayırla bahsetmeleri üzerine Yüce Allah, “Ne güzel dost, ne güzel kardeş ve ne güzel arkadaş!” buyurur.
Kâfirlerden birisi ölünce ise “Rabbim filan kişi bana, sana itaati, Resul’üne itaati yasaklıyor, kötülüğü emrediyor, beni iyilikten alıkoyuyordu. Senin huzuruna çıkmayacağımı söylüyordu. Rabbim senden dileğim; benden sonra onu hidayete eriştirme, beni saptırdığın gibi onu da saptır. Beni hakir düşürdüğün gibi, onu da hakir kıl.” Diğer kâfir arkadaşı da ölünce Yüce Allah her ikisinden birbirlerini övmelerini ister. Fakat övmek bir yana ikisi de birbirlerinin kötülüklerini anlatırlar. Bunun üzerine Yüce Allah “Ne kötü dost ne kötü kardeş ve ne kötü arkadaşmışsın!” buyurur ve her biri diğer arkadaşına lanet eder. Rivayette işaret edildiği üzere dünyada edinilecek iyi bir arkadaş ahirette saadete vesile; kötü arkadaş ise hüsrana neden olacaktır. [Kurtubi Tefsiri]
Sevgili Peygamberimiz [sav] de: "İyi arkadaşla kötü arkadaş misk taşıyan kimse ile körük üfüren kimse gibidir. Misk taşıyan ya sana onu ikram eder yahut sen ondan [miski] satın alırsın ya da ondan güzel bir koku duyarsın. Körük üfüren kimse ise ya elbiseni yakar ya da ondan kötü bir koku duyarsın! diye buyurmuştur. [Müslim]
Peygamberimizin iyi arkadaş ve kötü arkadaşla ilgili yaptığı bu benzetme, arkadaş seçiminde dikkatli olunması gerektiğine dair bir başka tavsiyesi olan "Kişi dostunun dini üzeredir. Bu yüzden her biriniz, kiminle dostluk ettiğine dikkat etsin" sözünün daha somut ve akılda kalıcı bir ifadesidir. [Kuran yolu tefsiri]
Maddi çıkarların ön plana alındığı günümüz yaşantısında arkadaşlık algısı giderek değişmektedir. Arkadaş seçiminin uhrevi boyutu çoğu zaman unutularak yanlış tercihlere gidilebilmektedir. Hâlbuki arkadaşların birbirleri üzerinde kaçınılmaz bir şekilde olumlu ya da olumsuz etkileri vardır. Hz. Peygamber’in yukarda arkadaşlığın kaçınılmaz etkisine sade ama çarpıcı bir ifadeyle vurguda bulunduğu hadis, arkadaş tanımımızı tekrar gözden geçirmemize vesile olacaktır.
Sözün özü!
Kişi, kiminle arkadaşlık ederse, ondan etkilenir; onun alışkanlıklarına, düşüncelerine eğilim duyar; huyunu, gidişini kapar, onun gibi davranmaya başlar.
"Bana Arkadaşını Söyle Sana Kim Olduğunu Söyleyeyim"
Selam ve dua ile…
