YAZININ SESLİ ANLATIMI
İletişim, diyalog ve benzeri kavramlar, İslam dünyasının kronik sorunları arasında hep olagelmiştir. Çatışma, kaos ve nihayetinde çıkan savaşlar, olması gereken iletişim kanallarının iyi işletilmemesinin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. İslamın mesajını tüm dünyaya ulaştırmak gibi görevi ve sorumluluğu bulunan müslümanlar, bu doğrultuda adım atmak zorunda olduklarının biran önce farkına varmaları gerekir.
İslam dininin muhataplarına anlatılmasının önemli konu başlıklarından sayılan, davet, irşat ve iletişim gibi kavramlar, doğru kullanılmadığı taktirde medeniyetler arası çatışmayı körüklediğine dair, yakın zamanda şahit olduğumuz “DEAŞ” vb örnekleri unutmamak gerekir.
Davet ve tebliğ çalışmalarının en büyük ayak saclarından biri iletişim ve diyalogtur. Bu aşamadan sonraki süreç diyalog ve iletişim ile elde edilen güven ortamının sağladığı avantajların pratiğe aktarılması sürecidir. İrşad faliyetlerini değerli kılan bir diğer önemli husus ise, karşı tarafın güven ve itimadını kazanarak işe başlama önceliğinin gerekliliğidir.
Allah Resülü’nün özellikle Mekke hayatı davet faliyetleri açısından önemli hususlar içermektedir. Peygamber efendimizin tebliğ çalışmalarına baktığımızda karşımıza çıkan 3 önemli etken dikkat çekicidir. “Güven itimat ve diyalog” kavramlarıdır. Davet görevini yüklenen kişiye, bu kavramlar nasıl bir katkı sağlar diye bakıldığında, ilk göze çarpan şu olacaktır. Oluşturulan diyalog ve iletişim çabaları, karşı tarafa verilmek istenen mesajın kalıcı ve etkili olmasını sağlıyacaktır.
Davet planlamasında dikkat edilmesi gereken konulardan biride, iletişim kurulacak insanlar hangi sosyo-kültürel konulara ehemmiyet gösterip ve hangi konu başlıklarına ilgi duydukları iyi analiz edilerek mevcut duruma göre pozisyon alınmalıdır. Muhatap olarak seçilen bireylerin algı ve kavrama gibi becerileri, dikkate alınarak bir yöntemin belirlenmesi yerinde doğru bir yaklaşım olacaktır.
Davet planlamasında dikkat edilmesi gereken konulardan biride, iletişim kurulacak insanlar hangi sosyo-kültürel konulara ehemmiyet gösterip ve hangi konu başlıklarına ilgi duydukları iyi analiz edilerek mevcut duruma göre pozisyon alınmalıdır. Muhatap olarak seçilen bireylerin algı ve kavrama gibi becerileri, dikkate alınarak bir yöntemin belirlenmesi yerinde doğru bir yaklaşım olacaktır. Bazı durumlarda günlerce konuşarak anlatılamayan bir mesele, hal diliyle daha etkili bir şekilde anlatılıp başarı elde edilebilir olduğu gözden kaçmamalıdır.
Muhatabımızın gönlüne girmek etkileyici bilgi akışı sunmak veya yapılan bir yanlışı düzeltmek gibi girişimler, yapıcı ve ısrardan uzak bir yol izlenmesi halinde karşı taraf üzerinde daha etkili bir sonuç alınmasına fırsat doğuracaktır. Nitekim bu minvalde, gerek Kuran-ı azimşanda gereksede Allah resülünün hayatından fazlasıyla örnekler mevcuttur.
Hz Musa firavuna karşı takınmış olduğu tavır (Taha süresi, 44)
Allah resülü’nün etrafındaki insanlara karşı sergilemiş olduğu yumuşak davranış biçimi (Âli İmran Sûresi, 159) Kuran’dan verilecek örnekler arasındadır.
Peygamber efendimiz, 23 yıllık risalet görevi süresince benzer söz ve davranışlarına şahit olmaktayız.
“Yumuşak davranamayan kimse, bütün hayırlardan mahrum kalmış sayılır.”
(Müslim, Ebû Davud, Tirmizi, İbni Mace)
“İnsanlara derecelerine göre muamele edin.” (Ebu Davud)
“Kolaylaştırınız, güçleştirmeyiniz; müjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz.” (Buhari)
Bir diğer önemli konu ise :
21.yüzyılın en büyük sorunlarından biri olarak gösterilen, dijital teknoloji ve onunla beraber hayatımıza giren sosyal medya ve kullanım alanlarıdır. Farklı yaş gruplarına ait insan profilinin bağımlılık derecesinde kullanmış olduğu, dijital cihaz ve yazılımlar, davet ve irşat çalışmalarında en çok baş vurulacak yöntemlerin ilk sırasında yer alması gerekir.
Davet çalışmalarında istikrarlı bir hedef oluşturmak isteyen kardeşlerimize, tavsiye ve önerilerimizi somut bir hale getirmek için konuyu maddeler halinde aşağıda anlatacağız.
İrşat, işi ile meşgul olan davetçide olması gereken güvenirlik hali, doğru bir planlama ile daha ileri noktalara taşımak pekala mümkün olacaktır.
Bu şekilde hareket edilmesi büyük kitlelere ulaşmanın da önünde duran engellerin aşılmasını kolaylaştıracaktır.
Geçmiş dönem bizzat yaşayarak edindiğimiz tercübe ve deneyim,
ortaya şu tabloyu çıkarmıştır.
. Siyasi görüş ve tartışmalardan şiddetle kaçınılması gerekir.
. Muhatabın kapasite, bilgi ve sosyo-kültürel durumu nazar-ı itibara alınmalıdır.
. İlk etapta hedefimiz bir şey anlatmak değil, kişinin bize güven duyacağı bir ortam ve zemini sağlamak olmalıdır.
. Karşı tarafın içinde bulunmuş olduğu maddi veya manevi ihtiyaçlara duyarsız kalınmamalıdır.
. Toplumu tanımak ve ona göre bir davranış metodolojisi sergilemek için, siyasi ve sosyal gündem konularına hakim olunmalıdır.
. Olumsuz tepkilere karşı sabır ve tahammül gösterilmelidir.
. Kaba ve sertlikten uzak, tatlı dilli ve güler yüzlü olmaya özen gösterilmelidir.
Yukarıda sıralanan tavsiyeler, tebliğ çalışmalarını insanlara ulaştırılmasını kolaylaştıracağı gibi, nihai hedefte islami kardeşliğin oluşmasınada zemin hazırlayacaktır.
Davet faaliyetlerinin önemli aparatlarından biri sayılan tanı ve teşhis gibi temel parametreler, olgunlaşmadan harekete geçilmesi, karşı tarafa fayda yerine zararda verilebilineceği gerçeği gözardı edilmemelidir.
Bu bağlamda derdine ortak olunmayan, değer verilmeyen, bir tatlı söz ve tebessümün eksik edildiği bir insan, Allah’ın kelamından pasajlar aktarsanız dahi, sizi istenilen düzeyde dinlemeyip ilgi göstermiyecektir.
Konfüçyus nede güzel söylemiş
. İnsanları geçimsiz yapan sevgisizliktir.
. İnsanları birbirine düşman eden iletişimsizliktir.
. Güzellikten yana ne varsa yok eden ilgisizliktir.
Selam ve Duayla
Nejdet Demirel
