İnsan hakları örgütü raporu: Çin, son 7 yılda yurtdışındaki yaklaşık 10 bin vatandaşını zorla ülkeye döndürdü.
Çin’in 2014’ten beri farklı yöntemlerle yaklaşık 10 bin yurttaşını ülkeye dönmeye zorladığı iddia edildi.
İspanya merkezli insan hakları grubu Safeguard Defenders’ın salı günü yayımladığı raporda, Çin yönetiminin başka ülkelerde yaşayan Çinlileri hedef alan operasyonlar düzenlediği ve bu kişileri ülkeye getirmek için yasadışı yöntemler kullandığı öne sürüldü.
Raporda, Tilki Avı Operasyonu (Operation Fox Hunt) ve Sky Net Operasyonu (Operation Sky Net) kapsamında yetkililerin adam kaçırma, taciz ve tehdit gibi hukuk dışı yöntemlerle yurtdışındaki Çin vatandaşlarını ülkeye dönmeye zorladığı savunuldu.
Çalışmada, “Her geçen gün daha fazla kişi Çin’i terk etmenin yollarını ararken, Çin diasporası çok daha hızlı bir şekilde büyümeye devam ediyor… Pekin, yurtdışındaki güvenlik sistemlerinin gücünü genişletmekte hiç bu kadar istekli olmamıştı” ifadelerine yer verildi.
Tilki Avı Operasyonu, 2014’te ekonomik suçlardan aranan Çin yurttaşlarının takip edilmesi için başlatılmıştı. Daha geniş kapsamlı Sky Net Operasyonu ise 2015’te hayata geçirilmiş, daha sonra iki operasyon birleştirilmişti.
İnsan hakları grubunun raporunda 2014’ten bu yana yaklaşık 10 bin Çin yurttaşının zorla ülkeye döndürüldüğü iddia edildi.
Raporda 2020’de en az 1421, 2021’in ilk 11 ayındaysa yaklaşık 1114 kişinin pandemi nedeniyle uygulanan uluslararası uçuş yasakları ve tecrit önlemlerine rağmen kara para aklama ve yolsuzluk suçlarıyla Çin’e getirildiği savunuldu. Bu rakamların, sadece ekonomik suç işleyenler ya da Çin Komünist Partisi’nden görevi kötü kullandığı iddia edilen kişileri kapsadığı belirtildi.
Şüphelilerin Çin’deki aile mensuplarının tehdit edilmesinin yaygın bir yöntem olduğunun savunulduğu raporda, hükümetin yurtdışında yaşayanları geri dönmeye zorlamak için ajanlar görevlendirdiği de öne sürüldü.
Raporun ortak yazarı Chen Yen-ting, “Buradaki insan hakkı ihlalleri ve diğer ülkelerin hukuk kurallarının çiğnenmesi sistematik nitelikte” ifadelerini kullandı.
Çinli yetkililer geçmişte de farklı yöntemlerle adam kaçırmakla suçlanmıştı.
Çin doğumlu İsveçli yazar Gui Minhai 2015’te Tayland’da ortadan kaybolmuş, daha sonra 2016’da Çin’de gözaltında tutulduğu ortaya çıkmıştı. Mahkeme, yazarı “diğer ülkelerle yasadışı şekilde istihbarat paylaşmak” suçundan 10 yıl hapse mahkum etmişti.
Çinli milyarder Xia Jianhua da 2017’de Hong Kong’da kaldığı otelden kaçırıldığı iddia edilmişti. Hakkında hâlâ resmi bir açıklama yapılmamış olmasına rağmen Jianhua’nın “yolsuzluk ve borsada manipülasyon soruşturması” kapsamında Çin anakarasında gözaltında olduğu düşünülüyor.
Yasin Sofuoğlu