ref: refs/heads/v3.0
enflasyonemeklilikötvdövizakpchpmhp
DOLAR
34,1850
EURO
37,8363
ALTIN
2.906,50
BIST
9.070,77
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
İstanbul
Açık
27°C
İstanbul
27°C
Açık
Cuma Parçalı Bulutlu
30°C
Cumartesi Çok Bulutlu
27°C
Pazar Yağmurlu
20°C
Pazartesi Parçalı Bulutlu
22°C

Petro-Dolar Anlaşmasının Sona Ermesi

Petro-Dolar Anlaşmasının Sona Ermesi
24.09.2024 06:51
A+
A-

İkinci Dünya Savaşı’nın son aylarında imzalanan Bretton Woods Anlaşması’na göre ABD’nin uluslararası para birimi olarak kullanımı, altın karşılığı dolar basımı ile sağlanmış ancak 1971’de ABD, elindeki doları altına çevirememiş, dış borcu tavan yapmış ve anlaşmadan çekilerek karşılıksız dolar basmaya başlamıştı. Yani önceden altın karşılığı üretilen dolar, Amerikan hükümetlerinin keyfine göre basılır hale gelmişti. 1970’lere kadar 40 bin ton altın rezervine sahip olan ABD, daha fazla kaşrılıklı dolar basamamış ve rezervi 8 binlere kadar gerilemişti. Yıl 2024 ve güncel altın rezervi de 8133 ton.

1971 itibariyle sınırsız dolar basan ABD’nin eline güçlü bir koz geçmişti. Bu hamleden sonra altın fiyatları beş yılda 5 kat artış gösterdi. ABD çıldırmış gibi adımlar atıyordu. 1973’te İsrail’e karşı adım atarak dünyaya petrol satmayan Kral Faysal’ı masaya çağırdı. Dünyanın en büyük petrol üreticisi ve rezervine sahip ülkesi Suudi Arabistan’a dedi ki; “bu petrolü dolar ile satacaksın, ben de sana askeri destek ve koruma sağlayacağım.” Ayrıca petrolden elde edilen gelirin büyük bir kısmını ABD’deki borçlanma kağıtlarına yatırılma şartı getirildi. Suudiler bunu kabul etmezlerse de -Amerikan gazetecilerin o dönemki yazılarında belirtildiği üzere- ABD tarafından işgal edilecekti. Anlaşmayı onaylamak zorunda kalan Kral Faysal, bir yıl sonra yeğeni tarafından suikast sonucu öldürüldü.

Aslında ABD, Suudilere petrolü dolarla satma şartı koymasından ziyade, ABD tahvilini alma şartı koyduğu için Suudiler petrolü dolar ile satmak zorunda kaldı. Çünkü ABD tahvili alması için dolar gerekiyordu. Resmiyette bir anlaşma yok ancak 9 Haziran 2024 itibariyle anlaşma 50’nci yılında sona erdi. Peki bu ne demek?

IMF verilerine göre merkez bankalarının rezervleri içinde dolar oranı 1970’lerin başında % 85 iken bugün % 58’lere düştü. Her geçen yıl da düşüyor. Gönül ister ki dolar hegemonyası sona ersin ama şu an için bu mümkün değil. Geçtiğimiz yıl uluslararası petrol ticaretinin yüzde 80’ini dolar ile gerçekleşmişti. Petro-dolar anlaşması sona ererse, bu oranın zamanla azalması mümkün. Bu da farklı ülke merkez bankalarının doları rezerv olarak tutmasını azaltacaktır. Çin ve Rusya gibi ülkelerin kurucusu olduğu BRICS’in en yeni üyesi Suudi Arabistan’ın, artık ABD’nin korumasına ihtiyacı olmayabilir. Uluslararası sistem değişiyor…

ETİKETLER: , , , ,
Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.